Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w strzyżowskiej bibliotece
Dnia 25 stycznia 2024 roku (czwartek) w Bibliotece w Strzyżowie (dawna synagoga) odbyła się kolejna edycja cyklicznego spotkania kulturalno-historycznego z okazji Dnia Judaizmu w Kościele katolickim oraz Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. W tym roku hasłem przewodnim imprezy było: „Żydzi polscy. Wieki we wspólnym domu”. Impreza – jak każda, obecnie już 12. edycja – została zorganizowana przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Strzyżowskiej i Bibliotekę Publiczną Gminy i Miasta w Strzyżowie.
Rozpoczęcie zostało zaplanowane na godzinę 17., ale goście zaczęli pojawiać się już wcześniej (mimo świetnego przygotowania Biblioteki na tę uroczystość przez pracowników, wolne krzesełka i stoliki dla wszystkich wcale nie były takie pewne po ubiegłorocznym sukcesie i olbrzymim zainteresowaniu mieszkańców Strzyżowa). Na gości czekały już przysmaki z kuchni żydowskiej, przygotowane przez pracowników biblioteki, np.: ciastka z makiem (hamantaszki), kugiel z rodzynkami, bajgle z humusem, sałatka jarzynowa, chała z masłem i inne pyszności.
Spotkanie było podzielone na dwie części (moduły), przedzielone i niezwykle ubarwione utworami, śpiewanymi i recytowanymi przez artystów ze Studia Piosenki Domu Kultury „Sokół”, pod kierownictwem pani Barbary Szlachty.
Część pierwsza rozpoczęła się od powitania gości przez panią dyrektor biblioteki Martę Utnicką. Cieszy, że wśród zaproszonych gości, oprócz władz samorządowych i przedstawicieli instytucji i stowarzyszeń, byli goście ze społeczności żydowskiej aż z Warszawy, oraz profesor UR Wacław Wierzbieniec, zajmujący się w pracy naukowej tematyką żydowską. Media reprezentowali red. nacz. „Wagi i Miecza” Urszula Curyło oraz Polskie Radio Rzeszów i Internetowa Telewizja „Południe”. Jednak najbardziej nas, jako pracujących „pro publico bono”, cieszył liczny udział mieszkańców Ziemi Strzyżowskiej.
Wszystkie utwory śpiewane były tematycznie związane z postaciami wybitnych Żydów polskich albo przez autora słów, albo kompozytora, albo oryginalnego wykonawcę. Należy podkreślić artyzm, swobodę sceniczną i piękne głosy wykonawców: Alicji Jaworek, Aleksandry Sienkowskiej i Bartłomieja Piwowara. Pan Leszek Majewski, w dalszej części programu, uraczył widzów mądrym i dowcipnym monologiem autorstwa Jonasza Kofty. Kolejnymi punktami uroczystości były: referat prezeski Towarzystwa Miłośników Ziemi Strzyżowskiej Agaty Gadziały, pod tytułem „Zarys dziejów Żydów w Polsce” oraz prezentacja autorki scenariusza całego spotkania Marzeny Łąckiej - „Żydzi polscy. Wieki we wspólnym domu”.
Część druga była poświęcona czterem wybitnym postaciom, o których można śmiało powiedzieć, że były zarówno Polakami, jak i Żydami. Byli to Jan Brzechwa, Julian Tuwim, Stanisław Lem i Tamara Łempicka. Lektorzy, recytatorzy i aktorzy starali się w ciekawy i różnorodny sposób zaprezentować życiorysy tych postaci, ich twórczość oraz anegdoty związane z tymi wspaniałymi poetami, pisarzami i malarką. Były zatem przedstawiane historie z ich życia, czytane i recytowane fragmenty wierszy i utworów, a także cytaty bohaterów o sobie samych. Poza tym w tle wyświetlane były prezentacje na ich temat, a także fragmenty (lub całość) piosenek ich autorstwa, a nawet oryginalne, autentyczne wypowiedzi twórców. Wszystko co działo się na scenie musiało się podobać, gdyż było to zarówno ciekawe, dowcipne, jak i pouczające.
Niżej podpisany również wziął udział w uroczystości, jako lektor w trakcie opowiadania o Brzechwie i Tuwimie. Cieszę się, że mogłem wystąpić wspólnie z miłośniczką Tuwima, Stanisławą Kucab i Marzeną Łącką (jak można było się przekonać fascynatką Lema). Poza nami udział wzięły panie Iwona Bałchan i Dominika Szetela (która wcieliła się w postać niezapomnianej Tamary Łempickiej) oraz Gabriel Gąsior, Jacek Łącki, Sebastian Uram i Adam Woda (który był również odpowiedzialny za sprzęt i nagłośnienie, razem z panem akustykiem z DK Leszkiem Drygasiem). Wiersze Tuwima i Brzechwy pięknie recytowały najmłodsze uczestniczki – Nikolka Banaś i Karolinka Petrycka-Skwierz.
Uważam, że ta cykliczna impreza to świetna okazja, żeby połączyć przyjemne z pożytecznym, czegoś się nauczyć, rozweselić i przeżyć miłą odmianę od codziennej rutyny. Cieszę się, że Biblioteka i Towarzystwo Miłośników Ziemi Strzyżowskiej znów połączyły siły i dzięki temu udało się stworzyć tak wartościowe przedstawienie, pozbawione politycznych konotacji, prezentujące po prostu wspólną, barwną historię dwóch Narodów. Sądząc po reakcjach i późniejszych komentarzach publiczności było warto. I choć kosztowało to wszystkich sporo pracy i stresu – poświęcanie sił i czasu na takie inicjatywy zawsze ma sens. Liczę na kolejne edycje, być może znów zostanę zaproszony do udziału, a jeżeli nie pozwoli na to czas lub zawodowe zobowiązania – z pewnością postaram się pojawić jako widz i będę mocno trzymał kciuki za powodzenie tego wspaniałego przedsięwzięcia.
Jerzy Dubiel
