Tunel schronowy

ul. Tunelowa
38-100 Strzyżów

Organizator zwiedzania:
Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej im. Zygmunta Leśniaka
ul. Łukasiewicza 10
38-100 Strzyżów
tel. 889 839 031
e-mail: muzeum.samorzadowe.strzyzow@gmail.com

Profil FB tunelu 

Zwiedzanie tunelu w okresie wakacyjnym (lipiec-sierpień) odbywa się od wtorku do niedzieli, w godzinach 11:00-18:00. (Wejścia o każdej pełnej godzinie, ostatnie o 17:00). 

Więcej szczegółów dotyczących zwiedzania obiektu w pozostałych miesiącach znajduje się na stronach: https://www.facebook.com/tunelschronowy i www.muzeum-strzyzow.pl oraz pod numerami tel.: 17 2764 238 oraz  889 839 031.

We wschodniej części miasta znajduje się obiekt architektury militarnej – tunel schronowy wraz z obiektami pomocniczymi. Wchodził on w skład całego kompleksu schronowego Fűhrershauptguarier – Anlage Sűd wzniesionego również w Stępinie-Cieszynie. W odróżnieniu od pozostałych schronów kolejowych na terenie Polski, schron w Strzyżowie ma charakter podziemny - został on przekopany pod Żarnowską Górą.

Zespół tunelu schronowego w Strzyżowie został zaprojektowany i zbudowany przez niemiecką firmę "Organisation Todt" w okresie pomiędzy wiosną 1940 r. i latem 1941 r. W skład zespołu w Strzyżowie wchodziły: tunel schronowy dla pociągu sztabowego, bierne schrony zaplecza technologicznego, tunel instalacyjny, 1-torowa bocznica kolejowa, drewniany peron pomiędzy tunelem, a stacją kolejową oraz grobla o nieznanym przeznaczeniu. Z obiektów zachowały się: tunel schronowy wraz z tunelem instalacyjnym oraz schrony zaplecza technologicznego.

Tunel schronowy jest budowlą w całości podziemną na rzucie wydłużonego prostokąta o łącznej długości 438 m i przekroju kolistym o średnicy 8,87m. Ściany boczne są betonowe, a w części żelbetowe. Sklepienia zostały wykonane z cegły klinkierowej. Z dwóch stron wloty tunelu zamykają żelbetowe przedsionki o długości 11 m. W samej ścianie szczytowej tunelu, po stronie zachodniej, znajdują się prostokątne otwory o szerokości 5,4 m i wysokości 4,5 m, w których znajdują się potężne dwuczęściowe drzwi żelazne z wywietrznikami w górnej i dolnej części (element oryginalny zachowany do dziś) i obudowanymi wejściami strażniczymi po obu stronach tunelu.

W dniach 27-28.08.1941 r., w związku ze spotkaniem Hitlera z Mussolinim w Stępinie, w tunelu strzyżowskim bazował pociąg sztabowy Hitlera "Amerika". W 1944 r. tunel został opanowany przez partyzantów AK.

• Strzyżów - Stępina. Niemieckie stanowisko dowodzenia podczas II wojny Światowej. Animowany film o wydarzeniach z sierpnia 1941 roku, kiedy to Hitler przybył pociągiem "America" do Strzyżowa i Stępiny.

• Tunel Hitlera Anlage Sud o tunelu w Strzyżowie opowiada Monika Bober - dyrektor Muzeum Samorządowego Ziemi Strzyżowskiej 

• "Wielkie konstrukcje III Rzeszy" National Geographic - fragment dot. Tunelu schronowego w Strzyżowie.