Udział w obchodach wyzwolenia Freland
7 grudnia 2024 r. we francuskiej miejscowości Freland odbyły się uroczystości z okazji 80. rocznicy jej wyzwolenia spod niemieckiej okupacji. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele władz lokalnych, delegacje z Polski, w tym reprezentanci miasta Strzyżów, oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy Freland. Podczas obchodów odbyły się okolicznościowe przemówienia, upamiętniono polskich jeńców wojennych oraz złożono kwiaty jako wyraz wdzięczności za odwagę i solidarność mieszkańców, którzy w czasie okupacji uratowali życie uciekinierom.
Podczas II wojny światowej grupa polskich żołnierzy trafiła do obozu Arbeitskommando-Lager nr 491 w Ursprung, w okupowanej przez Niemców Alzacji. Byli zmuszani do ciężkiej pracy przy wyrębie lasów. Wśród nich znajdował się pochodzący z naszego miasta kapral Franciszek Urbanik. Mimo trudnych warunków Polacy nawiązali dobre relacje z mieszkańcami pobliskiego Freland, którzy potajemnie pomagali im żywnością i przekazywali wiadomości o wojnie.
Latem 1944 roku proboszcz Freland, ksiądz Raymond Voegeli, zorganizował dla nich ucieczkę. Przez 100 dni mieszkańcy ukrywali jeńców w różnych miejscach, dostarczając im jedzenie i podstawowe rzeczy. Nikt nie zdradził ich Niemcom, choć wszyscy wiedzieli o uciekinierach. Dzięki tej pomocy Polacy przetrwali aż do 6 grudnia 1944 roku, kiedy Freland zostało wyzwolone przez wojska amerykańskie. Po wyzwoleniu jeńcy trafili do Włoch i dołączyli do II Korpusu Polskiego gen. Andersa. Brali udział m.in. w wyzwoleniu Bolonii w 1945 roku.
Ta wyjątkowa historia przetrwała dzięki staraniom mieszkańców Freland i rodzin byłych jeńców. W 2019 roku w miejscowości odsłonięto tablicę pamiątkową, która stała się symbolem pamięci o odwadze mieszkańców oraz solidarności międzynarodowej. Proboszcz Voegeli, inicjator akcji ratunkowej, został upamiętniony epitafium, a kilku mieszkańców Freland otrzymało polskie medale „Virtus et Fraternitas” za swoje bohaterskie działania.
Obecne obchody rocznicy wyzwolenia Freland, są kolejnym etapem tej wieloletniej pracy na rzecz pielęgnowania pamięci historycznej. Historia ta uczy, jak wielkie znaczenie mogą mieć małe społeczności, które w czasach wojny potrafiły wykazać się człowieczeństwem i odwagą.
